เมื่อเราเป็นหนี้บัตรเครดิต หรือบัตรกดเงินสด จนถึงวันที่หาเงินมาจ่ายไม่ได้แม้แต่ขั้นต่ำ จึงตัดสินใจว่าจะหยุดจ่ายก่อน พอพ้น 2-3 เดือนเป็นต้นไป เจ้าหนี้โหดที่ทำตัวแสนดี จะติดต่อมาให้ความช่วยเหลือ โดยเสนอหรือแนะนำให้เราปรับโครงสร้างหนี้ โดยบอกกับลูกหนี้ว่า จ่ายขั้นต่ำน้อยลง ดอกเบี้ยถูกลง ระยะเวลาผ่อนชำระมากขึ้น
“เป็นหนี้สิน อย่าให้ติดเครดิตบูโร” เป็นคำพูดที่ฝังอยู่ในหัว เมื่อเริ่มเป็นหนี้ในวัยเริ่มหาเงินใช้เองได้ มีน้องคนหนึ่งเล่าให้ฟังว่า พอจ่ายหนี้ขั้นต่ำไม่ไหว เลยไม่จ่ายเอาดื้อ ๆ โดยไม่สนใจเครดิตบูโรอะไรอีกแล้ว เพราะก่อนหน้าหนี้ ก็พยายามหมุนเงินอยู่ตลอด แต่ก็หมุนเงินไม่ทันจริง ๆ ประกอบกับช่วงเวลานั้นไม่ได้ทำงานในระบบประกันสังคม ทางเจ้าหนี้ก็เลยตามหาตัวไม่พบ
เชื่อว่ามากกว่า 95% ไม่มีใครหรอกอยากเป็นหนี้ แล้วอีก 5% ชอบเป็นหนี้งั้นรึ? คำตอบคือ “ไม่น่าจะใช่” เอาแบบกลาง ๆ จะเป็นในเรื่องของการลงทุนมากกว่า หากกิจการดำเนินไปตามที่วางแผนเอาไว้ ก็เอากำไรไปชำระหนี้ ซึ่งเราจะไม่พูดถึง เพราะไกลตัวไปมาก…
เกริ่นก่อนนิดหนึ่งว่า ก่อนที่จะถึงขั้นตอนของสืบทรัพย์บังคับคดี เราต้องผ่านร้อนผ่านหนาวมาเยอะพอควร ทั้งถูกทวงหนี้จากพนักงานทวงหนี้ทางโทรศัพท์ ทั้งขู่ฟ้องศาล (จนกระทั่งฟ้องจริง ๆ) มาต่อที่การทำ haircut หนี้ ตกลงกันไม่ได้ หรือเราไม่มีจ่ายตามที่ได้คุยกัน เจ้าหนี้ก็เลยฟ้องศาล เราก็ยังไม่มีเงินมาจ่ายตามศาลสั่งอีก ก็เลยมาจบลงที่การสืบทรัพย์บังคับคดี ที่ต้องอายัดเงินเดือนและทรัพย์สิน เพื่อเคาะตัวเลขใช้หนี้ที่ค้างกันต่อไป เหลือเท่าไหร่ก็คืนเจ้าทรัพย์
เป็นไปได้ ก็ไม่มีใครอยากเสียเครดิตบูโรแน่นอน เพราะหมายถึงเราจะหมดโอกาสขอสินเชื่อส่วนบุคคลรวมถึงสินเชื่ออื่น ๆ ด้วย แต่ในเมื่อหนี้สินเกิดขึ้นมาแล้ว เราก็ต้องมาหาทางออกกัน โดยเฉพาะการหยุดจ่าย เราจะถูกพนักงานทวงหนี้ทางโทรศัพท์ติดต่อมาแบบถี่ยิบแน่นอน
การทำ Hair cut หนี้ คือการที่ลูกหนี้กับเจ้าหนี้ตกลงที่จะเจรจากัน ในเรื่องของยอดหนี้ที่ค้างกันมานาน ว่าจะลดให้มากน้อยแค่ไหน เป็นจำนวนเงินเท่าไร โดยยึดหนี้ค้าง ณ วันที่เจรจาเป็นหลัก เจ้าหนี้จะเป็นผู้เสนอตัวเลขมาให้กับลูกหนี้ ว่าจะลดให้เท่าไรหรือแจ้งเป็นเปอร์เซนต์มาให้ แต่ส่วนใหญ่ก็จะคำนวณเป็นยอดตัวเลขมาให้เลย